Þegar foreldri glímir við geðræn veikindi getur það haft áhrif á líf barnsins á margvíslegan hátt – ekki síst í skólanum. Í slíkum aðstæðum getur verið gagnlegt fyrir barnið ef kennarar og/eða annað starfsfólk veit af stöðu þess, svo þau geti sýnt skilning, veitt stuðning og brugðist rétt við.
Veikindi foreldris geta haft áhrif á barnið í skólanum með ýmsum hætti. Þegar innra álag er mikið getur barn átt erfitt með að takast á við daglegt skólastarf á sama hátt og önnur börn – jafnvel þótt það búi yfir bæði hæfni og vilja til þess. Tilfinningalegt álag, eins og áhyggjur, kvíði og óöryggi getur haft áhrif á hvernig barnið tekst á við skóladaginn. Það getur til dæmis verið þreytt eða utan við sig vegna áhyggja af því sem er að gerast heima. Það getur átt í erfiðleikum með að einbeita sér, fylgja eftir verkefnum eða halda athygli í kennslustundum.
Sum börn reyna að fela hvernig þeim líður og láta lítið á sér bera, á meðan önnur sýna vanlíðan sína í hegðun – þau geta til dæmis dregið sig í hlé, orðið pirruð, átt erfitt með að sitja kyrr eða sýnt merki um sorg, spennu eða reiði. Slíkar birtingarmyndir geta haft áhrif á námsframvindu, félagsleg tengsl og almenna líðan barnsins í skólanum.
Það er ekki alltaf augljóst að barn eigi um sárt að binda. Því getur það skipt miklu máli að þeir sem sinna barninu dags daglega – eins og kennarar – viti af aðstæðum þess. Þegar skólinn er upplýstur um þessar áskoranir getur hann mætt barninu af meiri sveigjanleika – með aukinni nærveru, skilningi og stuðningi eftir því sem þörf er á.
Það getur verið stórt og erfitt skref að ákveða að segja frá eigin veikindum, en mikilvægt er að muna að þú stjórnar því hversu miklu þú vilt deila. Það þarf ekki að fara í smáatriði – oft dugar að láta vita að þú eigir við veikindi að stríða og að barnið gæti þurft skilning eða stuðning í kjölfarið. Það getur einnig verið gagnlegt fyrir skólann að vita hvaða stuðning barnið þitt þarfnast á erfiðum tímum.
Það getur gert kennurum og öðru starfsfólki kleift að skilja aðstæður barnsins og bregðast við á viðeigandi og styðjandi hátt ef vandamál koma upp, til dæmis:
Hugleiddu hvernig best sé að eiga samtal við skólann. Oft er gott að bóka fund með umsjónarkennara barnsins svo þú hafir næði og tíma til að ræða málin. Þú getur líka óskað eftir að tala við námsráðgjafa, sálfræðing eða félagsráðgjafa ef það hentar þér betur – sem geta miðlað upplýsingunum áfram til kennara og skólastjóra. Það getur einnig verið gagnlegt að fá einhvern með þér til stuðnings í samtalið við skólann.
Það getur verið gagnlegt að velta því fyrir sér hvort aðrir í fjölskyldunni sem koma reglulega að umönnun barnsins þurfi að fá upplýsingar eða vilji taka þátt í samtalinu – til dæmis maki eða ömmur og afar.
Það gæti verið gagnlegt að ræða eftirfarandi atriði:
Barnið þitt kann að hafa skýrar skoðanir á því við hvern þú talar, hverjir fái að vita af aðstæðum ykkar og hvernig upplýsingum sé miðlað. Þess vegna getur verið gagnlegt að ræða málið við barnið áður en þú hefur samband við skólann. Það gæti til dæmis óskað eftir að þú ræðir sérstaklega við ákveðinn kennara sem það treystir og líður vel með. Eftir að þú hefur átt samtal við skólann er mikilvægt að segja barninu frá því. Útskýrðu hvers vegna þú gerðir það og fullvissuðu barnið um að upplýsingarnar séu meðhöndlaðar af virðingu og trúnaði. Það getur líka verið gott að útskýra að markmiðið sé að tryggja að barnið fái skilning og stuðning í skólanum.
Minntu barnið á að það megi alltaf leita til þín ef það finnur fyrir vanlíðan í skólanum eða vill ræða eitthvað sem liggur því á hjarta.
Að upplýsa skólann um veikindin getur verið ein leið til að styðja barnið. Þannig geta fleiri komið að því að veita barninu stuðning á þeim tímum sem álagið í fjölskyldunni eykst. Það sem skiptir þó mestu máli er að þið finnið þær leiðir sem henta ykkur best og styðja sem best við þarfir ykkar sem fjölskylda.
